Er is een leugen die ik maar niet over mijn lippen kan krijgen, namelijk dat ik moslim ben. Daardoor kon ik de tombe van Imam Reza in Masshad (Iran) niet bezoeken, kwam ik niet verder dan de achterste muur van de binnenplaats van het heiligdom dat in Shiraz aan zijn broer is gewijd. En kon ik in Jeruzalem de koepelmoskee op de Tempelberg niet van binnen bekijken (het complex eromheen is op bepaalde uren van de dag wel toegankelijk voor niet-moslims).
'You just should have said that you are muslim. They will only be happy', zei een vriend in Tehran, toen ik net uit Masshad kwam. Volgens een vriend in Esfahan moest ik tegen de bewaker gewoon in het Arabisch zeggen 'Er is geen god dan Allah en Mohammed is zijn profeet.' En een man die ik in een reisbureau in Masshad trof adviseerde me om bij het vallen van de avond naar het heiligdom te gaan. In de avondschemering zou ik probleemloos voor een Pers kunnen doorgaan.
Heel erg vond ik het niet, dat ik een paar heilige plaatsen in Iran niet mocht bezoeken. Jammer, maar helaas. Ik had immers nog nooit van de heiligdommen gehoord, todat ik die kant op trok. Ik kon leven met de beschrijving in de Lonely Planet (van beide tombes) dat je er duizelig kon worden van de spiegelmozaieken.
Maar met de Rotskoepelmoskee in Jeruzalem was het anders. Het staat symbool voor de stad zoals de Eiffeltoren symbool staat voor Parijs, de pyramides voor Egypte en de Twin Towers - ooit - voor New Yorkl. Bovendien gaat er iets mytisch vanuit. In de middeleeuwen beschouwde men de plaats als centrum van de wereld is. Je kunt er de voetstappen van Mohammed zien. De plek speelt een prominente rol in de oude geschiedenis (de tempel van de Joden is er tot twee keer toe verwoest, de twee verwoesting luidde de diaspora in) in mytische en moderne literatuur (zoals Mulisch Ontdekking van de Hemel) en de geschiedenis van het heden: in de moslimwereld zien velen het als een schande dat een van hun heiligste plekken door "de joden" wordt gecontroleerd. - Kortom, ik moest en zou de moskee op de Tempelberg in. Hij doet zelfs het bloed van een ongelovige sneller stromen.
Toen ik rond kerst voor het eerst een paar dagen in Jeruzalem was, overwoog ik mijn talibanpyjama (gekocht in Kerman) aan te trekken, een tulband op mijn hoofd te zetten en gewoon naar binnen te lopen. Toen ik mijn uitrusting bijelkaar zocht en hem aan wilde trekken, leek me dit toch wat al te hoopvol. Ik zag mezelf opeens voor me als een soort detective die onopvallend in een te grote regenjas en met een te grote hoed over zijn hoofd in een cafe achter krant met twee gaten erin iemand bespioneert, of als Jansen en Janssen die op de souq ergens in het Midden Oosten door de lokale bevolking worden uitgelachen omdat ze er in traditionele kleding rondlopen.
Nee, bedacht ik me, ik moest er gewoon aankomen met het verhaal dat ik moslim was - en dat verhaal moest ik zo overtuigend mogelijk brengen. "Ik ben in Iran bekeerd", nam ik me voor om te vertellen, toen ik door de nauwe straten van de oude stad naar de moskee liep, "en ik weet nog niet precies hoe alles werkt, maar ik ben moslim" - "You can't enter here. Only for moslims", zei de Israelische agent nog voordat ik bij de ingang van het complex was. Met mijn mond vol tanden droop ik af.
Twee weken later, ik had inmiddels het complex rond de moskee bezocht, was ik terug op de tempelberg. Ik verzon een iets beter verhaal over mijn overgang naar de Islam (rond mijn zestiende had ik een vriend die moslim was, vanaf toen raake ik geintrigeerd door het geloof), haalde in een internetcafe wat feitjes over de Islam en het leven van de profeet op en besloot gewoon met de toeristen om half een naar binnen te gaan, zodat ik geen Israelische agenten, maar alleen de bewaker hoefde te overtuigen. Nadat ik een paar keer rond de moskee was gelopen, en de binnenplaats redelijk was volgestroomd met toeristen, besloot ik het er eindelijk op te wagen. Ik moest het tenminste geprobeerd hebben. Ik besloot nog een keer rond de moskee te lopen, om op mijn doel af te gaan zoals een roofvogel op zijn prooi. Toen ik weer bij de ingang kwam zag ik dat de bewaker iets verderop met iemand in gesprek was. Ik hoefde alleen maar naar de ingang te lopen, mijn schoenen uit te trekken en naar binnen te gaan... Opeens klampte een vrouw in hoofddoek me aan. Ik was nog maar een paar meter van de ingang. Ze hield haar hand op. 'Bakshees, mister... please some bakshees.'
Ik negeerde haar en liep verder, langs de ingang. Ik kon toch niet naar binnen gaan. Het was volgens mij niet dat ik uitendelijk toch niet durfde. Het was ook niet dat ik er grote morele problemen mee had (Bij de ingang van de binnenplaats staan nog de borden van een aantal jaar geleden, toen iedere bezoeker welkom was. En ik zie niet wat er in die paar jaar in het geloof is veranderd, dat de plaats door een ongelovige nu opeens ontheiligd zou worden.) Het heeft volgens mij meer met een soort gene te maken. Over sommige dingen lieg je niet.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten